ALPARSLAN, (1029, ? - 1072 Meru), Büyük Selçuklu
İmparatorluğu’nun ikinci hükümdarı. İmparatorluğun kurucularından Çağrı Bey’in
oğludur. Daha babasının sağlığında onunla bazı seferlere katıldı. Babasının
ölümünden sonra Horasan’ın yönetimi Alparslan’ın eline geçti. Amcası Tuğrul
Bey’in ölümünden sonra Büyük Selçuklu Sultanı oldu (1064). Türk tarihinin büyük
vezirlerinden Nizamülmülk’ü kendine vezir yaptı. Akrabalarının ayaklanmalarını
bastırdıktan sonra, sınırlarını güvenlik altına aldı ve Bizans’a yöneldi.
Kumandanlarını Anadolu’nun fethiyle görevlendirdi. Kendisi de Mısır’ın fethine
bir başlangıç olmak üzere, Azerbaycan’dan Doğu Anadolu’ya girdi. 1071’de
Malazgirt’i aldı ve Halep önlerine geldi. Bu arada Bizans İmparatoru Romanos
Diogenes de, Selçuklu akınlarını durdurmak için, Doğu Anadolu’ya doğru hareket
etmişti. Alparslan ile imparatorun orduları Malazgirt ovasında karşılaştılar.
Bu savaşı Alparslan kazandı ve Anadolu’nun kapıları kesin olarak Oğuzlara
açıldı. Alparslan ertesi yıl Karahanlılar üzerine yürüdü. Yolda fethettiği bir
kalenin komutanı tarafından öldürüldü. Yerine oğlu Melikşah geçti.