ATATÜRK’ÜN İSTANBUL’A GELİŞİ, Mustafa Kemal Paşa’nın 16 Mayıs 1919’da Samsun’a hareketinden sonra ilk kez İstanbul’u ziyareti (1 Temmuz 1927). 16 Mayıs 1919’da Samsun’a hareketinden sonra İstanbul’a hiç gelmeyen Mustafa Kemal, yalnızca Trabzon’a gitmek üzere Mudanya’dan bindiği Hamidiye kruvazörüyle 12 Eylül 1924’te İstanbul Boğazı’ndan geçmiş, ama kente uğramamıştı. Bu durum çeşitli yorumlara yol açmış, Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’yı yeni başkent olarak benimsetmeye çalıştığı için bilinçli olarak İstanbul’u ihmal ettiği gibi düşünceler ileri sürülmüştü. 20 Haziran 1927’de Mustafa Kemal Paşa’nın on gün sonra İstanbul’a geleceği haberi duyulduğunda ise bütün bu yorumlar bir yana bırakılarak heyecanla hazırlıklara girişildi. İstanbul rengârenk süslenerek fener alayı düzenlendi. Mustafa Kemal Paşa’nın 3 aylık ziyaret sırasında bu coşku ve ilgi hiç eksilmedi. Mustafa Kemal Paşa, kurtuluştan sonra bu ilk gelişinde 1 Temmuz’dan 30 Eylül’e kadar İstanbul’da kaldı. Nutuk’un önemli bir bölümünü Dolmabahçe Sarayı’nda yazdı. Şehirde gezintiler yaptı, ziyaretlerde bulundu, çeşitli yerli ve yabancı heyetleri kabul etti.