AKÜMÜLATÖR, (kısaca akü de denir), elektrik enerjisini kimyasal enerji biçiminde depo edip bu enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren araç. 1859’da Gaston Plante tarafından icat edilmiştir Akümülatör ya da kısaca akü, elektrotları kutuplanmış voltametredir. Pil de tıpkı akümülatör gibi elektrik depolar. Ancak pilin içindeki kimyasal madde, akümülatörden farklı olarak, kullanıldıkça biter. Akümülatörse boşaldığı zaman yeniden doldurulabilir. Akümülatörler pillere göre daha ekonomiktir ve daha çok akım verirler. Pratikte üç türlü akü kullanılır: Kurşun-asitli akü, nikelli akü, gümüş-çinko elektrotlu akü. Kurşun-asitli akü, özellikle motorlu taşıtlarda kullanılır. Elektroliti sulu sülfürikasit çözeltisi, elektrotlarıysa, doluyken kurşun (katot) ve kurşun peroksit (anot) levhalarıdır. Elektromotor kuvveti (e.m.k.) 2,4 volttur. Boşalırken e.m.k. 2 volta düşer; 1,8 volta düştüğünde akünün doldurulması gerekir. Nikelli akülerden Edison aküsünde katot demir, anot nikel, elektrolitse sulu potasyum hidroksit çözeltisidir. Kadmiyum-nikelli aküde demirin yerini kadmiyum alır. Edison aküsünde e.m.k. 1,3 volttur; kurşunlu aküden daha hafiftir. Gümüş-çinko elektrotlu aküde elektrolit, potasyum hidroksit olup e.m.k. 1,5 volttur. Çok sabit akım verebilen bir aküdür. Akülerin sığası ampersaat cinsinden belirtilir. Örneğin 60 ampersaatlik bir akü, 60 saat boyunca 1 amperlik ya da 240 saat boyunca 0,25 amperlik akım verebilir. Akülerin verimi genellikle %80 kadardır.

AKÜMÜLATÖRLER

Uzun süre elektrik akımı elde etmek için pil yerine akümülatör (akü) denilen cihazlar kullanılır.

· Akümülatörler doldurulurken elektrik enerjisini kimyasal enerjiye çevirirler. Buna “akümülatörün şarjı” denir.

· Boşalırken ise kimyasal enerjiyi tekrar elektrik enerjisine çevirir. Buna da, “akümülatörün deşarjı” denir.

Boşaldığı zaman doldurulabilen piller de vardır. Ancak bunların yapısı akümülatörlerden farklıdır.

Akümülatörün kullanımında dikkat edilecek bazı hususlar:

1) Tamamen boşalıncaya kadar kullanılmamalıdır.

2) Kısa devre edilmemelidir.

3) Doldurulma sırasında akım, belli bir değerin üzerine çıkarılmamalıdır.

4) Kutup başlarının paslanması önlenmelidir.

5) Temiz tutulmalıdır.

· Akümülatörlerin en önemli kullanım yerleri; otomobil, uçak, denizaltı, tren, laboratuvar ve telefon santralleri gibi yerlerdir.