AKA GÜNDÜZ, (asıl adı Hüseyin Avni), (1886 Alasonya/Manastır - 6 Kasım 1958 Ankara), eserlerinde Millî Mücadele’ye geniş yer veren Millî Edebiyat akımının öncü yazarlarından ve gazeteci. Yazılarında Enis Avni ve Aka Gündüz adlarını kullandı. Mekteb-i Harbiye’yi sağlık nedeniyle yarıda bırakarak Paris’te hukuk ve güzel sanatlar okudu. Yurda dönüşünde siyasî faaliyetlerde bulunduğu gerekçesiyle II.Abdülhamid tarafından sürgün olarak gönderildiği Selânik’te Ömer Seyfettin ile birlikte Genç Kalemler dergisinde, dilde sadeleşme ve Türkçülük akımı doğrultusunda yazılar ve şiirler yazdı (1911). 31 Mart Olayı’ndan sonra İstanbul’a giden Hareket Ordusu’na gönüllü olarak katıldı. Bir süre Adana’da devlet hizmetinde çalıştıktan sonra İstanbul’a dönerek gazetecilik yaptı. 1919’da İstanbul’un işgali sonrası Malta’ya sürgün edildi. Sürgün sonrası Ankara’da Millî Mücadele’ye destek veren yazılar yazdı. Savaş yıllarında yaptığı konuşmalarla halka moral verdi. 1932-1946 arası Ankara milletvekili olarak TBMM’de görev yaptı. Dilde sadeliği benimsedi. Gazete ve dergilerde çıkan yazıları yanı sıra roman, hikâye, oyun ve şiir türünde 70’e yakın eser verdi. Popüler romanlarındaki kahramanlarda erdeme karşı ahlâksızlık çatışmasını somutlaştırır. Eserlerinde ayrıca Millî Mücadele’ye geniş yer verdi. Estetik kaygıdan uzak, milliyetçi ve idealist bir yazar olarak tanımlanabilir. Kadın ve çocuk terbiyesi, suça yönelmenin toplumsal nedenleri, savaşın olumsuz sonuçları, inkılâplar sonunda oluşan yeni hayat modeli, romanlarında öne çıkan diğer temalardır. Başlıca Eserleri: Şiir: Bozgun (1919), Çocuk Kitabı (1928). Hikâye: Türk Kalbi (1911), Türk’ün Kitabı (1913), Kurbağacık, (1919), Hayattan Hikâyeler (1928), Demirelin Hikâyeleri (1930), Gazinin Gizli Ordusu (1945), Türk Duygusu (1941). Roman: Bu Toprağın Kızları: Sokak Kızı, Salon Kızı, Kendi Kendisinin Kızı (1927), Dikmen Yıldızı (1928), Tank-Tango (1928), İki Süngü Arasında (1929), Çapkın Kız (1930), Kokain (1933), Üvey Ana (1933), Çapraz Delikanlı (1938), Yayla Kızı (1940), Bir Şoförün Gizli Defteri (1943). Oyun: Muhterem Katil (1914), Yarım Türkler (1919), Köy Muallimi (1932), O Bir Devdi (1938).

AKA GÜNDÜZ’ÜN ESERİ

DİKMEN YILDIZI

Aka Gündüz’ün romanı (1927). Romanda, verilen görevi başarabilmesi için yakınlarına şehit olduğu söylenen Yüzbaşı Murat’ın nişanlısının ruhsal bunalım geçirişi, hem Murat’ı, hem de Murat’tan olduğunu sandığı ikizlerinden birini kendi babasının öldürttüğü saplantısına kapılışı, sağlığına kavuşması için gösterilen çabalar ve sonunda gerçeği öğrenip Mustafa Kemal Paşa tarafından sevgilisiyle evlendirilişi anlatılır. Romanda Yıldız’ın bireysel serüveni çevresinde dönemin Ankarası ve Kurtuluş Savaşı yılları yüzeysel bir biçimde yansıtılır.