AZOT, (nitrojen de denir), periyodik cetvelin VA grubunda yer alan ametal element. Renksiz, kokusuz bir gazdır. Kuru havada hacim olarak % 78 oranında bulunur ve sanayide sıvı havadan, ayrımsal damıtma yoluyla elde edilir. Doğada bulanan bileşikleri daha çok sodyum nitrat (NaNO₃, Şili güherçilesi) ve potasyum nitrattır (KNO₃, Hint güherçilesi). Verimli topraklarda da azot tuzları bulunur. Azot, aminoasitlerin bileşimine girdiğinden canlılar için yaşamsaldır. Suda pek az çözünür. Zehirli değildir, ancak solunuma elverişli olmadığından saf azotlu bir ortamda yaşanmaz. Çok düşük sıcaklıkta ve yüksek basınçta renksiz bir sıvıya dönüşür. Sıvı azot, -196°C’ta ergir, -210°C’ta kaynar. Yanıcı ve yakıcı olmayan azot, aktif bir gaz değildir. Bunun nedeni, molekülündeki iki atomu arasında, parçalanması için yüksek enerji gerektiren güçlü üç bağın bulunmasıdır. Azot, 800-900°C’ta alkali toprak metalleriyle nitrürler verir. Özel koşullarda oksijen ve hidrojenle de birleşir ve grup VI-II’de yer alan geçiş metalleriyle kompleks bileşikler oluşturur. Laboratuvarda iki yöntemle elde edilir: Üzerinden karbon dioksiti alınmış hava geçirilerek oksitlenen bir maddeyle oksijenin tutulup daha az aktif olduğu için tepkimeye katılmayan azotun toplanması ya da bir azot bileşiğinin ayrıştırılması. Birinci yöntemde, örneğin bakır kullanılarak oksijen, bakır oksit biçiminde tutulur ve geride azot kalır. Havada çok az miktarda soy gazlar da bulunduğundan bu yöntemle elde edilen azot saf değildir. İkinci yöntemdeyse örneğin amonyum nitrit (NH₄NO₂) ısıtılarak su ve saf azot, gaz hâlinde elde edilir. Azot, bileşiklerinin (başlıca oksitleri ve amonyak) üretiminde, kimi teknik işlemler için gerekli azot atmosferi oluşturmakta ve gübre yapımında kullanılır. Sıvı azot, çok düşük sıcaklar için kullanılan bir soğutucudur. Elektrik arkında (Norveç yöntemi) üretilen azot monoksit (NO) kendiliğinden yükseltgenerek azot dioksite (NO₂) dönüşür. Azot dioksit, esmer kırmızı renkli, zehirli bir gazdır. Otomobil egzozunda ve dumanlı siste bulunur. İyi bir yükseltgendir ve sülfürik asit yapımında, roket yakıtlarında kullanılır. Nitrik asit üretimindeyse bir yan ürünüdür. Güldürücü gaz olarak bilinen azot oksidül ya da diazot monoksit (N₂O), amonyum nitratın (NH₄NO₃) ısıtılmasıyla elde edilen, renksiz, tatlı, kokulu bir gazdır. Anestezi maddesi olarak ve aerosol halde de itme kuvveti sağlamakta kullanılır. Nitröz asidin (HNO₂ ) tuzu olan nitritlerse hafif indirgeyici maddelerdir.

Simgesi                                                          :       N

Grubu                                                             :       5A (Ametal)

Atom numarası                                             :       7

Bağıl atom kütlesi                                         :       14,00674

Oda sıcaklığında                                           :       Gaz

Erime noktası                                                :       -209,86°C

Kaynama noktası                                          :       -195,65°C

Yoğunluğu                                                    :       1,2506 g/cc

Keşfi                                                               :       1772 - Daniel Rutherford

Atom çapı                                                      :       0,75 Å

Elektronegatifliği                                          :       3,04

Elektron dizilimi                                            :       1s²2s²p³

Yükseltgenme basamağı (sayısı)                :       ±3, 5, 4, 2