ARUZ KALIPLARI, aruzda bahr denilen on dokuz temel diziyi küçük değişikliklerle çoğaltarak oluşturulan ve vezin adı verilen kalıplardır. Her vezin, hecelerin yalnızca ses değerini gösteren ve bir anlam taşımayan söz kalıplarının bir araya getirilmesiyle oluşur. Bu söz kalıpları hecelerin ses bakımından kısalık ve uzunluklarına dayanır. Kısa hecelerin nokta, uzunların da çizgi ile gösterildiği bu ses kalıplarının başlıcaları şunlardır : Fâ, Fa’(-); Feul (.-), Fâlün (—), Feilün (..-), Fâilün (-.-), Feûlün (.-), Mef’ûlü  (-.), Feilâtün (..-), Fâilâtün (-.-), Mefâilün (.-.-), Mefâîlün (.—), Mefâilü (.-.), Fâilâtü (-.-.), Müfteilün (-..-), Müstef’ilün (-.-), Müstef’ilâtün (-.-), Mütefâilün (..-.-). Bu ses kalıpları çeşitli biçimlerde bir araya getirilerek vezinler oluşturulmuştur. Şu birkaç örnekte olduğu gibi: Fâilâtün/ Fâilâtün/Fâilâtün/Fâilün; Mefûlü/ Mefâîlü/Feûlün; Mefûlü/Fâilâtü/ Mefâîlü/Fâilün; Feilâtün (ya da Fâilâtün)/ Mefâilün/Feilün (ya da Fa’lün). Türkler aruzda İran şairlerini izlemişler, onların kullandıkları bahirleri ve vezinleri almışlardır. Özellikle aruzun benimsendiği ilk dönemlerde Türkçenin ses yapısına uygun vezinlerin seçildiği, İranlıların az kullandıkları vezinlerin çokça kullanıldığı ya da kimilerinin hiç kullanılmadığı görülür.

ARUZ KALIPLARI

Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün

Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün

Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün

Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün

Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün Fa’lün

Fâ’ilâtün Fâ’ilün

Fâ’ilün Fâ’ilün

Fâ’ilün Fâ’ilün Fâ’ilün

Fâ’ilün Fa’lün Fâ’ilün Fa’lün

Fa’lün Fe’ilün Fa’lün Fe’ilün

Fe’ilâtün Fâ’ilâtün Fe’ilâtün Fâ’ilâtün

Fe’ilâtün Fe’ilâtün Fe’ilâtün Fe’ilâtün

Fe’ilâtün Fe’ilâtün Fe’ilâtün Fe’ilün

Fe’ilâtün Fe’ilâtün Fe’ilün

Fe’ilâtün Mefâ’ilün Fe’ilün

Fe’ûlün Fe’ûlün Fe’ûlün Fe’ûl

Fe’ûlün Fe’ûlün Fe’ûlün Fe’ûlün

Fe’ûlün Fe’ûlün Fe’ûlün Fe’ûlün Fe’ûl

Mef’ûlü Fâ’ilâtü Mefâ’îlü Fâ’ilün

Mef’ûlü Fâ’ilâtün

Mef’ûlü Fâ’ilâtün Mef’ûlü Fâ’ilâtün

Mef’ûlü Mefâ’îlü Mefâ’îlü Fa’ûlün

Mef’ûlü Mefâ’îlü Mefâ’îlü Fe’ûl (Fe’îl)

Mef’ûlü Mefâ’îlü Mefâ’îlün Fa’ (Fâ’)

Mef’ûlü Mefâ’îlün

Mef’ûlü Mefâ’îlün Fe’ûlün

Mef’ûlü Mefâ’îlün Mef’ûlü Fe’ûl (Fe’îl)

Mef’ûlü Mefâ’îlün Mef’ûlü Mefâ’îlün

Mef’ûlü Mefâ’îlün Mefâ’îlü Fa’ (Fâ’)

Mef’ûlü Mefâ’îlün Mefâ’îlü Fe’ûl (Fe’îl)

Mef’ûlü Mefâ’îlün Mefâ’îlün Fa’ (Fâ’)

Mef’ûlün Fâ’îlün  Mefâ’îlün  Fa’ (Fâ’)

Mef’ûlün Fâ’ülün Mefâ’îlü Fe’ûl (Fe’îl)

Mef’ûlün Mef’ûlü Mefâ’îlü Fe’ûl (Fe’îl)

Mef’ûlün Mef’ûlü Mefâ’îlün Fa’ (Fâ’)

Mef’ûlün Mef’ûlün Mef’ûlü Fe’ûl (Fe’îl)

Mef’ûlün Mef’ûlün Mef’ûlün Fa’ (Fâ’)

Mefâ’ilâtün Mefâ’ilâtün

Mefâ’ilâtün Mefâ’ilâtün Mefâ’ilâtün Mefâ’ilâtün

Mefâ’ilün Fe’ilâtün Mefâ’ilün Fe’ilâtün

Mefâ’ilün Fe’ilâtün Mefâ’ilün Fe’ilün

Mefâ’îlün Fe’ûlün

Mefâ’îlün Fe’ûlün Mefâ’îlün Fe’ûlün

Mefâ’îlün Mefâ’îlün

Mefâ’îlün Mefâ’îlün Fe’ûlün

Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün

Müfâ’aletün Müfâ’aletün Müfâ’aletün Müfâ’aletün

Müfte’ilâtün Müfte’ilâtün

Müfte’ilün Fâ’ilâtün Müfte’ilâtün

Müfte’ilün Fâ’ilün

Müfte’ilün Fâ’ilün Müfte’ilün Fâ’ilün

Müfte’ilün Fe’ûlün Müfte’ilün Fe’ûlün

Müfte’ilün Mefâ’ilün Müfte’ilâtün

Müfte’ilün Mefâ’ilün Müfte’ilün Mefâ’ilün

Müfte’ilün Müfte’ilün Fâ’ilün

Müfte’ilün Müfte’ilün Müfte’ilâtün

Müfte’ilün Müfte’ilün Müfte’ilün Müfte’ilün

Müstef’ilâtün

Müstef’ilâtün Müstef’ilâtün

Müstef’ilün Fâ’ilün Fe’ûlün

Müstef’ilün Müstef’ilün

Müstef’ilün Müstef’ilün  Müstef’ilün Müstef’ilün

Müstef’ilün Müstef’ilün Müstef’ilün

Mütefâ’ilün Fe’ûlün Mütefâ’ilün Fe’ûlün

Mütefâ’ilün Mütefâ’ilün

Mütefâ’ilün Mütefâ’ilün Mütefâ’ilün Mütefâ’ilün