ANKARA ÇANKAYA ATATÜRK KÖŞKLERİ, Eski Köşk (Atatürk Müzesi): Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Köşkü olarak 1932’ye dek kullanılan, 1950’de “Atatürk Müzesi” adıyla, eşyaları ile birlikte ziyarete açılan, Ankara Çankaya’daki Eski Köşk binası. Atatürk’ün, İstiklâl Savaşı sırasında ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında oturduğu bu köşk, adını Çankaya semtinden alır. Atatürk, Ankara’ya ilk gelişinde (27 Aralık 1919) önce Ziraat Okulu’nda (günümüzde Meteoroloji Genel Müdürlüğü), daha sonra Ankara İstasyonu’ndaki bir dairede kaldı; ertesi yıl, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Ankara Başkanı Hoca Rifat Börekçi, bugünkü Cumhurbaşkanlığı ikametgâhının yanındaki eski bağevleri tarzındaki binayı, Bulgurluzâde Mehmet ve Rıfat beylerden Ankara halkı adına satın alarak Atatürk’e hediye etti (1921). Atatürk, 1932’ye kadar burada oturdu. Daha sonra orduya devredilen ve “Ordu Köşkü” adı verilen bina, Mimar Mehmet Vedat Bey tarafından bazı eklentilerle genişletildi. Bir kabul salonu, yemek odaları, dinlenme yerleri, çalışma odaları ve kitaplık gibi bölümlere ayrıldı (1923). 1950’den sonra müze hâline getirilen köşk, Mustafa Kemal Paşa’nın çalışma arkadaşlarını kabul ettiği, Cumhuriyet’in ilânına karar verildiği ve Büyük Nutuk’un hazırlandığı yerdir. Bu sebeple Mustafa Kemal Atatürk ile ilgili olduğu kadar, Millî Mücadele ile de ilgili önemli bir müzedir. Kabul Salonu girişte, Atatürk’e verilen nişan ve madalyalar, Atatürk’ün kullandığı eşyalar ve yağlı boya tablolar; Yemek Salonu’nun ortasında Atatürk’ün tarihî sofrası olarak adlandırılan büyük yemek masası, Şark Salonu’ndan geçilen kütüphanede Atatürk’ün çoğu zaman günlerce kapanarak çalıştığı ve okuduğu Türkçe ve yabancı dillerde yüzlerce kitabın yer aldığı dolaplar ve Atatürk’ün Nutuk’u yazdığı ağaç işlemeli yazı masası, ağaçtan yazı takımı ve masa üzerinde küre bir dünya haritası yer alır. Çalışma odasındaki şöminenin üzerinde Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın bir fotoğrafı, yatağın baş ucundaki vitrinde Atatürk’ün ölümünden sonra alınan yüzünün ve elinin alçı maskları bulunur. Yeni Köşk (Cumhurbaşkanlığı Köşkü): 1932’den günümüze Cumhurbaşkanlığı Köşkü olarak kullanılan bina. Atatürk’ün direktifiyle yaptırılan köşkün projeleri Prof. Holtzmeister tarafından çizilmiştir. Geniş ve bakımlı bahçeleri, memur daireleri ve lojmanları ile bir site hâlinde olan yeni bina, Çankay a tepesinde, 440 dönümlük bir arazinin kente bakan yüzünde inşa edildi. Eski köşkün alt kısmındadır. Geniş bir dinlenme salonu, bilardo ve çalışma salonları ile bütün Ankara’yı gören bir terası vardır. İki katlıdır. Devlet başkanlarının ikametine tahsis edilmiş olup birinci katı resmî daire, ikinci katı ikametgâh olarak kullanılır. Köşkteki “Atatürk’ün Dairesi”nde, Atatürk’ün yatak odası, karyolası, divanı, koltuk ve kanepeleri olduğu gibi muhafaza edilmektedir. Camlı Köşk : 1935’te Atatürk’ün kız kardeşi Makbule Atadan’ın oturması için yaptırılan, Çankaya Köşkü bahçesindeki bina. İç içe salonları, yemek ve yatak odalarından ibaret olan köşk, günümüzde “misafir köşkü” olarak kullanılmaktadır.