ANGOLA, Afrika’nın güneybatısında devlet. Kuzeyinde Zaire, doğusunda Zambiya, güneyinde Namibya yer alır. Yüzey Biçimleri: Güneybatı-kuzeydoğu yönünde uzanan dağlar kıyı kesimiyle iç bölgeleri birbirinden ayırır. Kıyı düzlüğü güneyde 25 km dolayındayken, kuzeyde 150 km’ye erişir. İç bölgelerdeki yüksek ovalar (1.000-1.800 metre), ülkenin üçte ikisini kaplar. Ülkenin en yüksek tepesi Mocodur (2.620 metre) Huambo bölgesindedir. Güneyde Namibia çölüne bağlanan Mosamedes çölü yer alır. İklim: Yüksek topraklar üzerindeki iç bölgelerde ılıman iklim hüküm sürer. Ülkenin güney kıyılarındaki soğuk su devinimleri (Benguela akıntısı) bölgede ısının düşmesine neden olur. Kuzeydeki Kabinda bölgesi ise boğucu bir ekvator sıcaklığının etkisi altındadır. Güneydeki yarı çöl bölgelerde ısı yüksektir. Kuzeyde havanın genellikle nemli olmasına karşın güneyde hava kurudur. Güneybatı uçta yağış 50 mm’ye düşer. Kıyılar ve güney bölgeleri steplerden oluşur. Buna karşılık ülkenin iç bölgeleri ormanlarla kaplıdır. Buralara çok yağmur düşer (Kabinda 1.750 mm). Kongo, Zaire ve Zambia’nın büyük ırmakları buradan beslenir. Irmaklar üzerine büyük barajlar kurulmuştur. Ekonomi: Portekizlilerin topluca ülkeyi terk etmesi, sömürge döneminin mirasına rağmen, ekonomik sorunlar yaratmıştır. Ülkede, sömürge döneminden kalma kahve, pamuk, şekerkamışı, muz plantasyonları, geçimlik tarım (manyok, mısır) yapılır. Barajlar, boru hatları ve 2.798 km’yi geçen demiryolu ağı, canlı bir ticaret limanı olan Lobito’yu, Zaire’deki Shaba maden ocaklarına bağlar. Balıkçılık ve özellikle zengin yer altı kaynakları (elmas, Cassinga’da demir, Malanje’de bakır ve manganez, özellikle Cabinda açıklarında petrol), Angola’yı Afrika’nın en zengin ülkelerinden biri durumuna getirmiştir. Fakat iç savaş sonrası yıkılan Angola ekonomisi, 1975’ten bu yana gerileme sürecine girmiştir. Tarih: 1482’de Portekizlilerce keşfedilen Angola o zamandan beri Portekiz arazisi olarak kaldı. 1951 ve 1955’te yönetim statüsünde bazı değişiklikler yapıldı. 1961’de başlayan bağımsızlık mücadelesi sonrası Küba ve SSCB’nin desteklediği Marksist eğilimli Angola Halk Kurtuluş Hareketi (MPLA), öteki örgütler karşısında üstünlük sağladı. Örgütün başkanlığına Agostino Neto getirildi. 1975’te bağımsızlık ilan edildi ve 1975 anayasasına göre cumhuriyet yönetimi kuruldu. MPLA, FNLA (Angola Ulusal Kurtuluş Cephesi) ve UNİTA (Angola’nın Kurtuluşu İçin Ulusal Birlik) adlı batı yanlısı kurtuluş örgütlerinin yasaklanmasından sonra tek parti olarak kaldı. Devlet başkanı seçilen Neto’nun 1979’da ölümü üzerine José Eduardo dos Santos onun yerine geçti. Santos aynı zamanda hükûmet devrim konseyi ve parti başkanı oldu. 1982’de UNITA’ya destek veren Güney Afrika, Angola’yı işgal etti. 1984’te yapılan anlaşma üzerine Güney Afrika, Angola’dan çekilmeye başladı. Angola’daki karşıt grupların çatışması 1989’da sona erdi ve 1992 yılında yapılan seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla çatışmalar yeniden başladı. Milyonlarca kişi ülkeden kaçtı. 1996’da tarafların anlaşmaya varmasıyla iki ordu birleşti ve 1997’de Ulusal Birlik Hükûmeti kurulduysa da siyasî gerginlik, varlığını sürdürmeye devam etti. Sonraki yıllarda seçimler yapıldıysa da 2002’de liderlerden birinin vurulmasını da içeren iç kavgalar bitmedi.

ANGOLA

Resmî adı                :  Angola Cumhuriyeti

Yüzölçümü              :  1.246.700 km²

Nüfus                     :  14.533.000 (2005)

Başkent                   :  Luanda

Resmî dil                 :  Portekizce

Din                         :  % 88 Hristiyan, % 12 animist

Para birimi               :  Yeni Kuanza (AOK)